Colombia heeft een van de hoogste niveaus van armoede en inkomensongelijkheid in Latijns-Amerika, waardoor meer dan de helft van de bevolking geen toegang heeft tot formele werkgelegenheid en sociale bescherming.
Photography and interviews: Tony Dočekal
26-10-2022
Est. 7 minutes
Colombia heeft een van de hoogste niveaus van armoede en inkomensongelijkheid in Latijns-Amerika, waardoor meer dan de helft van de bevolking geen toegang heeft tot formele werkgelegenheid en sociale bescherming.
Dat armoede in Colombia door meer dan 10 generaties geerfd wordt, is ook een weerspiegeling van het gebrek aan opleidingsmogelijkheden. Informele recyclers en afvalprikkers verdienen hun dagelijks brood met het zwerven door de straten van Bogotá en doen dit werk hun hele leven. Velen van hen zijn afkomstig uit Venezuela en hebben de reis naar Colombia te voet gemaakt.
“Als je je geest sterk houdt kun je overleven, altijd.”
William
RECYCLING
Als de avond valt en de temperatuur onder nul zakt, blijft alleen de barre kou hangen, samen met mannen, vrouwen en kinderen die proberen de eindjes aan elkaar te knopen.
We staan verzameld onder een brug, in een “meer fortuinlijk” deel van de stad, waar de plaatselijke recyclers hun dag beëindigen na het zoeken naar afval van plastic, glazen flessen en karton.
Tientallen karren komen aanrijden om te scheiden wat ze gevonden hebben, zodat ze het voor een handvol pesos kunnen doorverkopen. Hele gezinnen doen mee aan deze onderneming; de ouders waden door het afval terwijl de kleintjes in de kar wachten en tussen het afval spelen. Recycling is een generatiepatroon geworden om een inkomen te verdienen dat kan dienen om tenminste voor een dag onderdak en voedsel te hebben.
Zoveel afval vervoeren; Bogota produceert bijna 7.500 ton afval per dag… is een last die velen op hun schouders moeten dragen, letterlijk en figuurlijk. Omdat slechts weinigen zich een gemotoriseerd voertuig kunnen veroorloven, zijn het de mensen die het zware werk doen en hun karren elke dag kilometers trekken. Op deze manier wordt 16 procent van het afval in Bogota gerecycled.
“In 2020 werkten volgens het stadsbestuur van Bogota 25.000 van de acht miljoen inwoners van de hoofdstad als informele recyclers.”
– Recent rapport opgesteld door de Organisatie voor Economische Samenwerking
COLOMBIA
Bijna 2,5 miljoen Venezolanen wonen in Colombia en zijn de economische ineenstorting en de politieke crisis in hun land ontvlucht. Hoewel Bogotá ruimhartig verblijfsrechten heeft aangeboden, worden veel migranten en vluchtelingen toch geconfronteerd met extreme ontberingen en beschikken over weinig middelen om in hun levensonderhoud te voorzien.
Meer dan de helft van de Venezolaanse bevolking in Colombia heeft geen reguliere status, waardoor zij geen toegang hebben tot essentiële diensten, bescherming en bijstand. Velen leven op straat en kunnen slechts dankzij recycling een klein inkomen verwerven
“De werkloosheid is hoog in Colombia, waar sinds 2020 sociale onrust heerst als gevolg van COVID-19”
– Recent rapport opgesteld door de Organisatie voor Economische Samenwerking
MERCEDES
Mercedes, een Bogotá native, is al 40 jaar recycler. Deze baan heeft haar geholpen om haar kinderen vooruit te helpen in het leven. “Ik heb 7 kinderen, 5 meisjes en 2 jongens. En ik hou van ze, maar soms heb ik ze weinig te bieden.” Zoals veel mensen hier zorgt Mercedes voor haar gezin met de onbeperkte kracht van een moeders liefde. Toch wordt in een rapport over de economische vooruitzichten van het land, opgesteld door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, opgemerkt dat Colombia een van de meest ongelijke in Latijns-Amerika is en dat de armoede in meer dan 10 generaties wordt geërfd.
“We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Alleen is het te gevaarlijk, dus we moeten bij elkaar blijven. We zijn allemaal verenigd en als er iets gebeurt, staan we allemaal op.”
– Mercedes
WILLIAM
Aangezien de meeste van deze mensen de nacht buiten doorbrengen, bij elkaar verzameld onder bruggen en slapend op hun karren, leek de Shelterbag een perfecte oplossing. Tijdens onze eerste distributie ontmoetten we William (43) en zijn twee honden Zahira & Guerrero. Zahira is een kleine puppy die hij de avond ervoor in het afval heeft gevonden en onder zijn hoede heeft genomen, want “zijn honden zijn zijn leven”.
William heeft de reis vanuit Venezuela te voet gemaakt, en bezit nu een gemotoriseerde driewieler die hij 7 avonden per week gebruikt om te recyclen. We spraken af hem twee dagen later opnieuw te ontmoeten, om zijn feedback te horen over het slapen in de Shelterbag.
William herinnert zich nog steeds zijn wandeling van Venezuela naar Colombia. “Als ik er alleen al aan denk doen mijn voeten pijn”, vertelt hij ons. “Het is niet gemakkelijk omdat je op straat moet slapen, kou en honger moet trotseren.” De onvoorspelbare weersveranderingen eisen een tol van de geest, de ziel en het lichaam.
Onderweg heeft hij mensen zien sterven. “Ik zag een dame, nou ja een jong meisje, rond de 30 jaar, die stierf met de baby in haar buik. Ze stierf aan onderkoeling.” Die nacht konden ze niet in slaap komen van de kou. Toen ze wakker werden, was ze bleek en bewoog niet. Het achtervolgt hem. Tot slot vertelde William ons over zijn driewieler en hoeveel hij ervan houdt. Het geeft hem de mogelijkheid om een eerlijke boterham te verdienen.
“Mijn honden zijn mijn leven.”
– William
Hij kwam te voet van Venezuela naar Arauca, waar hij 4 maanden verbleef voordat hij in Bogotá aankwam. Zijn eerste nacht op straat slapen was een vreselijke en gedurfde ervaring, hij werd geconfronteerd met verschillende demonen: kou, eenzaamheid en het angstaanjagende idee van het onbekende. Hij wist nooit wat hij kon verwachten op elk moment kon er een schietpartij of een gevecht zijn.
Om zich warm te houden en een hap eten te hebben, recycleert hij elke dag, net als vele anderen. Elke dag wakker worden en vechten voor een betere morgen.
“Ondanks dat dit een baan is waar velen op neer kijken, geeft het mij de mogelijkheid om mezelf te onderhouden”, zegt Jean lachend.
JEAN
Jean is 22 jaar oud en hij is een vriend van William. Toen hij uit Venezuela kwam, met alleen een t-shirt en een korte broek aan, hoopte hij de vrijheid van een ander land te ervaren en de kans om een toekomst voor zichzelf op te bouwen.
Helaas kwam die toekomst met veel moeilijke momenten, slapen in omstandigheden die velen als nachtmerries zouden beschouwen, alleen karton en dekens als bed, en niets anders dan zichzelf om warm te blijven.
Zijn droom was simpel: een eigen plek maken die hij thuis kon noemen. Misschien een auto of zelfs een motorfiets hebben en op een dag hopelijk teruggaan naar Venezuela, zodat hij zijn studie psychologie kan afmaken.
“Deze mensen tonen enorme kracht, karakter en doorzettingsvermogen in een moeilijke situatie. Misschien is hard werken aan een betere toekomst de sleutel tot de positieve mindset om door te gaan.”
– Bas
Toen hij Tony en Bas ontmoette, werd hij getroffen door hun medeleven: “Het zijn goede mensen, ze zijn bescheiden, ze geven om ons, en het komt zelden voor dat mensen dat doen. Hartelijk dank voor de Shelterbag.”
Recycling is een generatie-inspanning geworden, omdat het de enige manier is om je gezin te onderhouden. Helaas zorgt deze cyclus niet voor een gezonde omgeving voor kinderen, en vaak wordt van hen verwacht dat ze van jongs af aan werken, onder gevaarlijke omstandigheden. De helft van de bevolking boven de 65 ontvangt geen enkel pensioen en kinderen moeten uiteindelijk vaak voor hun gezin zorgen. Dit patroon herhaalt zich in hun toekomst, aangezien dit de enige manier is om een inkomen te verwerven die ze kennen, en ze geen opleidingsmogelijkheden hebben.
Wij hopen op een toekomst waarin kinderen de kans krijgen om onderwijs te volgen in plaats van te moeten zorgen voor voedsel en onderdak.
Lees meer over hoe onze distributiepartner Paporti werkt om de kinderen van Bogotá kansen te bieden om de cyclus van generatiearmoede te doorbreken.
Met uw periodieke donatie kunnen we duurzame Sheltersuits blijven produceren, meer banen creëren en warmte en waardigheid bieden aan de meest kwetsbare mensen.
Voor dit lopende project gaan we in gesprek met dak- en thuislozen in verschillende steden. De intieme weergave weerspiegelt de ontrafeling van de samenleving en legt tegelijkertijd de kracht en kwetsbaarheid van elk van haar personages bloot.
Door deze rauwe momenten in een nieuw licht te vangen, betwisten ze de gangbare representatie van een groeiende, vergeten groep. Het herinnert ons eraan dat mensen die dakloos zijn, niet gelabeld of genegeerd mogen worden. Iedereen heeft een verhaal te vertellen.