We zijn in Rotterdam voor de housewarming van Dennis. Het is 4 jaar geleden dat Dennis (36) een eigen plekje thuis kon noemen. We zitten aan zijn nieuwe houten tafel, die hij een paar weken geleden uitgezocht heeft. Een bed heeft hij nog niet, dus hij slaapt nog even op de grond in zijn Sheltersuit. […]
Photography and story: Tony Dočekal
19-04-2022
Est. 8 minutes
We zijn in Rotterdam voor de housewarming van Dennis. Het is 4 jaar geleden dat Dennis (36) een eigen plekje thuis kon noemen. We zitten aan zijn nieuwe houten tafel, die hij een paar weken geleden uitgezocht heeft. Een bed heeft hij nog niet, dus hij slaapt nog even op de grond in zijn Sheltersuit. Maar er is een koffiezet apparaat, en we zijn uitgenodigd voor een bakkie samen met Bob, de begeleider van Dennis.
De laatste keer dat we elkaar zagen sliep Dennis nog in de opvang van NAS Rotterdam. NAS, een specialistische no-nonsense organisatie, levert sinds 2008 maatschappelijke ondersteuning zoals opvang, medische diensten en activering aan kwetsbare Rotterdammers. Dennis heeft ons rondgeleid door zijn geliefde Rotterdam, en een van zijn voormalige slaapplekken aan de haven laten zien.
Afgelopen oktober zag Bob (31), sinds 2019 veldwerker bij NAS Rotterdam, Dennis buiten zitten op een bankje. “Ik kende hem nog niet, maar hij zag er niet goed uit. Hij had een klein slaapzakje bij zich, dus ik vroeg of hij buiten sliep en bood hem een Sheltersuit aan. Dat eerste contact heeft ertoe geleid dat Dennis bij ons binnen is gekomen, en dat we nu in zijn eigen appartement zitten.”
Dennis sliep toen 8 weken achterelkaar buiten. Hij had toen wel ergens anders een plek in de opvang, maar was daar zo ontevreden dat hij er voor koos om buiten te zijn. “Ik was net 3 maanden clean, en kwam op een plek terecht waar volop gebruikt werd. Ik hield het 2 weken vol en toen ben ik ook weer gaan gebruiken. Maar goed, het is nooit de schuld van anderen, dat heb ik wel geleerd. Ik besloot toen liever buiten te slapen als daar. Op dat moment was er nergens plek, alles zat vol. Na 8 weken non-stop op straat ging het echt niet goed met me.”
Bob legt uit hoe NAS te werk gaat. Eerst wordt er gekeken wie ze in huis hebben. Wat voor persoon is het, hoe ligt hij in de groep? Dat ging goed en NAS kon Dennis een vaste plek aanbieden.
Dennis sliep 8 weken buiten, maar de laatste keer dat hij een eigen dak boven zijn hoofd had was in 2018. Hij vertelt dat zijn moeder op jonge leeftijd is overleden. Dat kwam hard aan. Hij raakte verslaafd en kwam op straat te staan toen een relatie uit ging. “Ik ontmoette een meisje en heb blind door verliefdheid alles opgezegd, en ben bij haar ingetrokken. Maar toen de relatie niet werkte, stond ik op straat.
“Mede door mijn gebruik ging het hard achteruit. Als je eenmaal op straat bent beland, gebruik je meer. Want zodra ik me dan realiseerde dat ik dakloos was, kreeg ik echt angst van binnen, schaamde ik me, en werd ik heel erg verdrietig omdat ik m’n familie niet zag. En dan wilde ik het alleen maar verdoven om niet aan mijn huidige situatie te hoeven denken. Ik wil er ook niet teveel over praten omdat het ongemakkelijk is, maar ik wil er wel eerlijk over zijn. Ik denk dat het stoerder is om er open over te zijn, en hardop uit te spreken dat ik er vanaf wil.” – Dennis
Bij de NAS worden ‘s avonds veldbedden uitgeklapt en heeft iedereen, zo’n 18 man per nacht, een vaste plek. Doordat er geen stapelbedden zijn is er meer bewegingsruimte en ook een stukje meer privacy.
Dennis: “De eerste 2 nachten binnen merk je echt dat je lichaam uitgeput is. Het is dan zelfs moeilijk om te slapen. Maar ik had er geen moeite mee om me aan te passen aan het ritme binnen. Wel ben ik graag op mezelf en dat is dan wel even schakelen.”
Bob
Het is duidelijk dat de persoonlijke aandacht en kleinschalige aanpak die bij NAS geboden wordt voor Dennis echt het verschil heeft gemaakt. Het is geen gegeven dat een hulpverlener altijd voor je klaar staat, en nét dat stukje meer voor je overheeft. In de paar maanden dat ze elkaar kennen, zijn Bob en Dennis close geworden. En dat komt vrijwel zeker ook door Bobs eigen ervaringen. Als tiener is Bob zelf dakloos geweest in Nederland. Een heftige periode waardoor hij niet naar school kon, en heel Nederland door is getrokken. Hij weet hoe het is om het koud te hebben, en niet te weten waar je die avond terecht kan. Als het aan hem ligt, zou niemand dat mee moeten maken. Bob werkt al 2,5 jaar als maatschappelijk werker in het bemoeizorg team bij NAS, en rondt in juni dit jaar zijn bachelor Social Work af aan de Hogeschool Rotterdam.
“De Sheltersuit is ontzettend handig als praktisch hulpmiddel. Het voegt daad bij het woord.”
– Bob, NAS
Opvallend aan het beleid van NAS is het belang van het bieden van een toekomst perspectief. Omdat NAS los staat van de gemeente, kan er persoonlijkere hulp en vrijblijvend contact geboden worden om de hulpverlening te motiveren. “Vandaar dat de Sheltersuit ontzettend handig is als praktisch hulpmiddel, het voegt daad bij het woord,” vertelt Bob. “Ik wil je helpen, en hier heb je iets. Als mensen zien dat je meent wat je zegt, niet alleen maar praatjes hebt, en steeds weer terug komt, zijn mensen sneller geneigd om stappen met je te zetten. Onze hoofdtaak is eigenlijk een vertrouwensband opbouwen, zodat mensen weten dat als er iets is, ze altijd bij ons terecht kunnen.”
“Je bent hier om jezelf te ontwikkelen. Om door te gaan. We zijn er voor je, maar we gaan ook kijken naar wat er hierna gaat gebeuren.”
– Peter, NAS
Housing First
Housing First helpt dakloze Rotterdammers met meervoudige problematiek, die geen gebruik kunnen of willen maken van de bestaande opvangvoorzieningen, snel aan een eigen huurwoning.
Toen Dennis eenmaal bekend was bij NAS heeft Bob het opgepakt, Housing First aangevraagd, en budget om de woning in te richten. Het regelwerk is flink en daar helpt NAS bij. Er zijn drie voorwaarden waar iemand aan moet voldoen: de huur betalen, geen overlast veroorzaken en de deur opendoen voor begeleiders. Eerst wordt NAS de huurder, en als het een jaar goed gaat, wordt het contract omgezet op naam van Dennis.
De aanpak, afkomstig uit de VS, heeft al tot succesvolle resultaten geleid in verschillende steden in Nederland. In Rotterdam werken verschillende zorgaanbieders zoals o.a. NAS, het Leger des Heils en de gemeente Rotterdam samen om van Housing First een succes te maken. Er zijn dit jaar 50 woningen beschikbaar gemaakt voor het Housing First programma in Rotterdam.
“Ik stond buiten en dacht, droom ik nou?”
-Dennis
De eerste week in zijn nieuwe huis
Terwijl hij koffie zet met de balkon deur open, vertelt Dennis: “voor mij was het meest bijzondere moment toen Bob me het kantoortje in riep met het nieuws dat ik een huis kreeg. Hij had me eigenlijk binnengelokt met iets anders, dat ik iets moest ondertekenen voor de opslag van mijn spullen. Toen zeiden ze ineens: ‘je bent door.’ Ik voelde eerst niks, maar toen ik buiten stond dacht ik, droom ik nou? Eindelijk vooruitgang in zicht. Ik wil echt van het gebruiken af en nu ik m’n huisje heb ga ik onder begeleiding afbouwen. Nu denk ik wel eens… misschien heeft het gewoon allemaal zo moeten zijn, Bob ontmoeten, NAS, en nu m’n eigen huisje.
Wat ik het meeste miste was echt een momentje voor mezelf. Ik ging vaak naar buiten zodat ik even alleen kon zijn, maar een plek om me een terug te trekken had ik niet. Rust, en fatsoenlijk ontbijt. Zelf bepalen wanneer je gaat slapen. Ik ben echt een familie mens, maar ik kon nergens familie ontvangen omdat ik dakloos was. Dus daar keek ik echt naar uit. Toen m’n zusje deze week op bezoek kwam moest ze huilen. Nou, toen werd ik toch ook wel emotioneel.
Ik zou heel graag iets voor mezelf willen gaan doen nu ik een eigen huisje heb. Ik ken Rotterdam ondertussen zo goed dat ik weet waar goeie meubels bij het grofvuil worden gezet omdat mensen overlijden of studenten die om de haverklap verhuizen. Die wil ik opknappen en doorverkopen. Klein beginnen en zo langzaam wat opbouwen… Dat zou ik heel graag willen. Maar dat is best een verantwoordelijkheid, en ik heb eerst een hele hoop andere dingen te doen zoals stabiliseren, van drugs af komen en mezelf weer vinden. En nu eerst m’n een eigen huisje thuis maken.”
“Toen m’n zusje deze week op bezoek kwam moest ze huilen. Nou, toen werd ik toch ook wel emotioneel.”
– Dennis
Met uw periodieke donatie kunnen we duurzame Sheltersuits blijven produceren, meer banen creëren en warmte en waardigheid bieden aan de meest kwetsbare mensen.
Voor dit lopende project gaan we in gesprek met dak- en thuislozen in verschillende steden. De intieme weergave weerspiegelt de ontrafeling van de samenleving en legt tegelijkertijd de kracht en kwetsbaarheid van elk van haar personages bloot.
Door deze rauwe momenten in een nieuw licht te vangen, betwisten ze de gangbare representatie van een groeiende, vergeten groep. Het herinnert ons eraan dat mensen die dakloos zijn, niet gelabeld of genegeerd mogen worden. Iedereen heeft een verhaal te vertellen.